MALATYA’DA KABRİSTANLARIN DURUMU

Şehir Mezarlığı Malatya’da huzur bulduğum yerlerden biri.  1999’dan beri buraya gelir gideriz . 99’un Şubat’ında bu kabristana ilk sevdiğimizi defnettik. Dedemle başlayan ve 24 senedir berdevam süren bu vedalar kız kardeşim, diğer dedem, akrabalarım ve anneciğimle devam etti. Bu kabristanda sevdiklerimizin sayısı her geçen gün arttıkça dünya da adeta bir sürgün haline geldi. Kaçıp, uzaklaşmak istediğimizde buraya gelir, sükûnet bulur, dualar ile manevi bir ferahlığa ereriz.

Son zamanlarda hafriyat çalışmaları ile toz duman içinde kalan mezarlıkta kamyonlar gelip gidiyor. Hurda yığınları mezarlığın yanı başına dökülüp burada uhrevi görüntüye zarar veren manzaralar oluşturuyor.

Ölülere bile rahat vermiyoruz.

Kabristanları şehirlerin dışına sürükleyen seküler anlayış ölümü hayattan söküp atamayacak. Dolayısıyla kabristanlardaki hareketlilik mûtad devam edecek.

Dedemin mezarını ziyaret ederken çeşme ile demirden sandukaların arasına sıkıştırılmış bira şişelerini görünce hayret ettim. Kuyuönü Mezarlığında görmeye alışık olduğum bu rezil manzarayla Şehir Mezarlığında da artık karşılaşıyorum.

Bir insan neden kabristanda içki, bira içer?

Hadi içti, bira şişesini neden buraya bırakır?

Hadi o bıraktı, bu mezarlıkları kolaçan eden görevliler yok mu? Bir hafta sonra o şişelerin hâlâ orada olması şaşkınlığımı arttırdı.

Kuyuönü Mezarlığının yarım asırlık namazgahına yazılan iğrenç yazıları Sonsöz’de sağ olsun arkadaşımız haber yapmıştı. (https://malatyasonsoz.com.tr/ haber/15695097/yarim-asirlik- namazgah-taninmaz-halde ).

Üzerinden bir seneden fazla zaman geçti. Geçen gün oradan geçerken baktım. Hâlâ aynı!

Neden manevi değerlerimize sahip çıkamıyoruz?

Kabristanlardaki manzaralar beni oldukça üzüyor. Şehrin merkezinde bulunan Kuyuönü, Sancaktar mezarlığına gündüz vakti gönül rahatlığı ile neden giremiyor insanlar?

Burası ayyaşların, berduşların mekanı olmaktan ziyade tarihi öneme sahip yerler olma bilinci ile korunmalıdır.

Korumak demek kapısına kilit vurmak demek değildir. Yanlış anlaşılmasın.

En azından kontrol edilmeli, haftada birkaç kez gözden geçirilmelidir.

Sancaktar Mezarlığı, Malatya merkezinde bulunan en kadim mezarlık. Burası tarihçiler için de gözde bir yer. Çünkü üç dört asır evvelden kalan kabirler bile var. Emine Güzel’in ‘’Malatya Sancaktar Mezarlığındaki Osmanlı Dönemi Mezar Taşları’’ bu konuda okuduğum güzel çalışmalardan biriydi.  Bu mezarlıkta maalesef ihmal ediliyor.
Bizim için bir vaiz gibi varılacak yeri sükûtla hatırlatan bu mekanların ehemmiyetinin farkında olmalıyız. Mezarlık deyip geçmemek lazım.
Yahya Kemal Beyatlı, nüfusun 15 milyon olduğu vakitlerde 50 milyon nüfusun varlığına işaret ederek şöyle dememiş miydi:
‘’ Biz ölülerimizle yaşayan bir milletiz. ‘’
Mezarlık, edebiyatımızın zarif temlerinden biri değil mi? Mezar taşı hasretle bekleyişin simgesi. Burada acı ile duran boynu bükük de yürek yangını yaşayan bir fani…
‘’ Mezarlarda susarken dilsizler, dudaksızlar,
Üstlerinde ot biter, kuş öter, arı vızlar…’’ diyen Üstad Necip Fazıl Kısakürek kim bilir nasıl tefekkür ediyordu kabristanda…
Kadim geleneğimizde bir de mezar taşına zarif bir dize, beyit ya da dörtlük yazma geleneği vardı. Vefatından seneler evvel bunun için uğraş vermiş nice edebiyatçı olmuştu. Kimisi bir dize, kimisi bir dörtlük… Amaç ise hoş bir sâdâ bırakmaktı…
1951’de edebi aleme göçen ve Osmanlı’nın son demlerini gören Tâhirü'l-Mevlevî’de kadim geleneğin izinde şöyle yazılmasını istemişti mezar taşına:
‘’ Eli boş gidilmez gidilen yere
Rabbim boş gelmedim ben suç getirdim
Dağlar çekemezken bu ağır yükü
İki kat sırtımda pek güç getirdim ‘’
Şehir mezarlığında acilen hizmete açılacak bir camî, daha güzel ve aktif bir kantin, daha fazla görevli temel ihtiyaç. Bir de toplu taşıma araçları için yeni mezarlara giden yollar yapılmalı ve araçlar kabristanın her köşesine gitmeli.
Selam ve dua ile…