Kayısının Bilimsel Yolculuğu: Prof. Dr. Bayram Murat Asma'nın Eseri 'Kayısı Ağacından Hikayeler

Hititler MÖ 1600-1180 yılları arasında Anadolu'da hüküm sürmüş bir imparatorluktur. Adını Hititler döneminde "meyve bahçesi" anlamına gelen "Melitue, Maldiya, Melita" kelimelerinden alan Malatya'da, kayısının yanı sıra elma, armut, kiraz, şeftali, erik, ceviz, dut ve kızılcık gibi birçok meyve türü ekonomik olarak yetiştirilmektedir. Ancak Malatya'da halk arasında "Mişmiş" olarak da adlandırılan kayısı, hem ekonomik hem de kültürel açıdan ayrı bir yere sahiptir.

Güneşin altın yumurtası olarak anılan kayısı, Hitit mitolojisinden günümüze uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. Malatya'nın bu altın sarısı meyvesi, yüzyıllardır hem sofralarımıza tatlılık katmış hem de şehrin kimliğini şekillendirmiştir. Prof. Dr. Bayram Murat Asma'nın kaleme aldığı "Kayısı Ağacından Hikayeler" ise bu değerli meyvenin hem bilimsel yönünü hem de kültürel önemini derinlemesine inceleyen bir çalışma. Asma Hoca, yeni kayısı çeşitleri geliştirmek, uluslararası projelerde yer almak gibi çalışmalarıyla kayısı araştırmalarına önemli katkılarda bulunmuş bir bilim insanı. Kitabında, kayısının tarihçesinden yetiştiriciliğine, ekonomik önemi ve besin değerine kadar geniş bir yelpazede bilgi sunuyor. Sadece bir bilim insanının gözünden değil, aynı zamanda ömrünü kayısıya adamış bir tutkunun yüreğinden süzülen sıcak bir anlatıya sahip olan bu eser, okuyucuyu kayısı bahçelerine taşıyarak hem bilimsel bilgilere hem de kişisel deneyimlere doyurucu bir yolculuk sunuyor. 

Prof. Dr. Bayram Murat Asma'nın, yılların birikimini ve deneyimini kaleme aldığı kayısı ile ilgili "Kayısı Ağacından Hikayeler" adlı  yeni kitabı, daha çok kişisel deneyimlere ve anlatılara dayalı olduğunu gördüm. Türkiye'ye ve özellikle de Malatya'ya büyük bir katkı sunuyor. B.Murat Hoca'nın, kayısı ağacının her bir detayını, bilimsel bir titizlikle ve aynı zamanda şairane bir dille anlatışı, okuyucuyu adeta bir kayısı bahçesine doğru büyülü bir yolculuğa çıkarıyor.
Hoca'nın, sadece bir bilim insanı olarak değil, aynı zamanda bir çiftçi olarak da toprakla iç içe olması, kitabına ayrı bir derinlik katmış. Battalgazi'ndeki bahçesinde, kayısının tohumdan hasada kadar geçen tüm süreçlerini bizzat yaşaması ve bu deneyimlerini kitapta paylaşması, okuyucular için eşsiz bir fırsat.
B.Murat Asma Hoca'nın, hem akademik dünyada hem de çiftçiler arasında köklü bir saygınlığa sahip olması, yayımlanan  kitaplarının önemini daha da artırıyor. Kendisi, sadece bir bilim insanı olarak değil, aynı zamanda bir uzman ve rehber olarak da birçok kişiye ilham kaynağı oluyor.
"Kayısı Ağacından Hikayeler", sadece bir kitap değil, aynı zamanda bir miras. Bu değerli çalışması için Prof. Dr. Bayram Murat Asma'ya teşekkürü bir borç bilirim. Kitabının, Türk tarımına ve özellikle de kayısı yetiştiriciliğine önemli katkılar sağlayacağına inanıyorum.
Kayısı severlerin ve meraklıların mutlaka okuması gereken bu kitap, sizi Malatya'nın eşsiz dünyasına davet ediyor.

***
KAYISI AĞACINDAN HİKAYELER

Bayram Murat Asma (Akademik ünvanını kullanmadan)
Bu kitapta yer alan "Kayısıda islim zamanı" fotoğrafı, Atlas ve Mağma dergilerinin yazarı, fotoğraf sanatçısı ve kayısı yetiştiricisi olan Malatyalı Mahmut Orhan Alkaya tarafından çekilmiştir. "Kayısı çiçekleri" fotoğrafı ise Malatyalı gazeteci ve gezgin fotoğrafçı Alişan Hayırlı tarafından görüntülenmiştir.
Kayısı, Malatya’da asla ve sadece bir meyve değildir…
Bayram Murat Hoca'nın Ağustos 2024 Malatya yazısı ile başlayan “Kayısı Ağacından Hikayeler” kitabı, etkileyici bir önsözle okuyucuyu karşılıyor.
Kitabın İçeriği:
 * Bilimsel Temeller ve Kişisel Deneyimler: Kitapta, kayısının bilimsel yönleri, yetiştiriciliği, genetiği gibi konular detaylı bir şekilde incelenirken, aynı zamanda B.Murat Hoca’nın kendi bahçesinde kayısı yetiştirme deneyimleri de samimi bir dille aktarılıyor. Bu sayede okuyucu, kayısının hem bilimsel boyutunu hem de kültürel önemini daha iyi anlıyor.
 * Malatya’nın Kültürel Mirası: Kitap, Malatya’nın kayısı ile özdeşleşmiş tarihini ve kültürünü de ele alıyor. Asma Hoca, kayısının Malatya ekonomisine ve sosyal hayatına olan etkilerini, tarihi süreç içerisinde kayısının nasıl yetiştirildiğini ve tüketildiğini anlatıyor.
 * Yeni Nesil Kayısı Çeşitleri: B.Murat Asma Hoca’nın geliştirdiği yeni kayısı çeşitleri ve bu çeşitlerin önemi de kitapta yer alıyor. Özellikle Dilbay ve Eylül çeşitleri, Türk tarımına önemli katkılar sağlamış durumda.

Giriş sayfasında yer alan “Malatya Kayısısı, bir şehri yücelten, adını yedi cihana duyuran meyve. Malatya’nın gururu, asil ve asıl meyvesi, meyvelerin en güzeli, en tatlısı” sözleri, kitabın ana temasını özetliyor. Kitap, toplamda beş  bölümden oluşuyor:
 * Bölüm 1: Makale ve Köşe Yazıları: Yazarın daha önce farklı platformlarda yayımlanan yazıları bu bölümde toplanmış.
 * Bölüm 2: Yazar ve Eserleri Hakkında Değerlendirme Yazıları: B.Murat Asma’nın çalışmaları ve eserleri hakkında yapılan eleştiriler ve değerlendirmeler bu bölümde yer alıyor.
 * Bölüm 3: Röportaj ve Gazete Haberleri: Yazarla yapılan röportajlar ve basında yer alan haberler bu bölümde bir araya getirilmiş.
 * Bölüm 4: Islah Edilen Kayısı Çeşitleri: B.Murat Asma’nın geliştirdiği yeni kayısı çeşitleri ve bu çeşitlerin özellikleri bu bölümde detaylı bir şekilde anlatılıyor.
 * Bölüm 5: Yayımlanmış Kitapların Tanıtımı: Yazarın daha önce yayınlanmış diğer kitaplarının kapak fotoğrafları ve kısa tanıtım yazılarıyla bu bölüm son buluyor

***
Prof. Dr. Bayram Murat Asma: Kayısının Bilimsel Yolculuğunda Bir Öncü

 B.Murat Asma, 1966 yılında Malatya'da doğdu. 1984'te Malatya Ziraat Meslek Lisesi'nden, 1988'de ise Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü'nden mezun oldu. Yüksek lisansını Ege Üniversitesi'nde, doktorasını ise Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nde tamamladı.
1990-1998 yılları arasında Tarım Bakanlığı'nda görev yaptıktan sonra, 1998'de Malatya İnönü Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü'nde yardımcı doçent olarak akademik hayatına başladı. 2007'de doçent, 2013'te ise profesör oldu.
TÜBİTAK, DPT, Dış Ticaret Müsteşarlığı, İnönü Üniversitesi ve Malatya Turgut Özal Üniversitesi gibi kurumların desteklediği 42 projede yürütücü, araştırıcı veya danışman olarak görev aldı. 2011 yılında, kayısı üzerine yapılan uluslararası bir projede ülke koordinatörü olarak görevlendirildi.
Kayısı konusunda 13'ü kitap olmak üzere 200'den fazla bilimsel çalışmaya imza atan B.Murat Asma, bu alanda dünyaca tanınan bir isim haline geldi. Meslek hayatını neredeyse tamamen kayısıya adamış olan B.Murat Asma, Türkiye'nin yanı sıra Çin, İran, Şili, Fransa, Macaristan, Rusya, Azerbaycan, Nahçıvan ve Ermenistan gibi birçok ülkede araştırmalar yaptı ve elde ettiği bulguları rapor halinde yayımladı.
"Malatya: Kayısı Kültürünün Dünya Baskenti" başlıklı makalesiyle, Malatya'nın kayısıdaki önemini tüm dünyaya duyurdu. Bu makale, hem akademik çevrelerde hem de sektör temsilcileri tarafından büyük ilgi gördü.
1999 yılında başlattığı "Çok Amaçlı Kayısı Islah Projesi" kapsamında Dilbay ve Eylül gibi yeni kayısı çeşitleri geliştirerek Türk tarımına önemli katkılar sağladı. 2008-2012 yılları arasında İnönü Üniversitesi Battalgazi Meslek Yüksek Okulu Müdürü, 2001-2021 yılları arasında Kayısı Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü ve 2011-2016 yılları arasında İnönü Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dekanı olarak görev yaptı.
2021 yılında Türkçe, 2022 yılında İngilizce olarak yayımlanan "Malatya Kayısısı" adlı kitabı, 2023 yılında İsveç'te düzenlenen Gourmand World Cookbook Awards'ta "Meyve Kitapları" kategorisinde birincilik ödülüne layık görüldü.

Prof. Dr Bayram Murat Asma'ın "Malatya:world capital of apricot culture" başlıklı makalesi ABD'de Bahçecilik Dergisi "Chronica"da 2007 yılında yayınlandı. Yazida Malatya kayisisi, kayisinin tarihi, kültür haline dönüşümü fotoğraflarla anlatılmaktadır.
Halen Turgut Özal Üniversitesi Ziraat Fakültesi'nde akademik çalışmalarını sürdüren B.Murat Asma, evli ve iki çocuk babasıdır.

# YAZARIN DİĞER YAZILARI

Yazar Fikri Demirtaş -


göndermek için kutuyu işaretleyin

Yorum yazarak Sonsöz Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Sonsöz Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.

Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Sonsöz Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Sonsöz Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.

01

Cengiz Yakıncı - Aklınıza sağlık. Yazınız için sizi kutlarım.

Yanıtla . 0Beğen . 0Beğenme 03 Aralık 23:39


Malatya Markaları

Sonsöz Gazetesi, Malatya ile özdeşleşen markaları ağırlıyor.

+90 (422) 323 52 92
Reklam bilgi

Anket Malatya Büyükşehir Belediye Başkanlığı İçin Kime Oy Vereceksiniz?