PARA KRİPTO 2.0

Her şey dahi girişimci Elon Musk’ın çevrimiçi banka uygulamasını finansal sisteme kazandırmasıyla ortaya çıktı. Musk online bankacılığını getirerek bugün saniyeler içinde yaptığımız EFT’leri finansal sisteme kazandırdı.

Öncesinde Western Union veya Visa gibi para transferi yapan şirketler aracılığıyla insanların kazançları, tasarrufları başka insanlara belirli bir zaman ile ulaşırdı. Buda fazlaca insan kaynağına transferlerin maliyetli bir şekilde ve zaman kaybedilerek ulaştırılmasıyla mümkün oluyordu.

Çevirim içi banka uygulaması adeta finansal sisteme başlangıç olmuştu. Kolay ve hızlı para transferleri, daha az insan kaynağı ile düşük maliyetli ve güvenilir bir para dolaşımı sağlamıştı.

Ve kablosuz internet ile dünyanın her yerine bir para dolaşım ağı kurulmuştu. Buda ticareti ve toplumlar arası etkileşimi geliştirmişti. Ancak bu sistemin bazı dezavantajları da vardı. O da bu sistemin devletlerin eline geçmiş olmasıydı.

Şöyle ki 10.000$ üstünde bir parayı sınırlardan ancak banka kanalıyla çıkarılabiliyordu. Eğer bu miktardan fazla bir para sizde bulunursa size ulusal güvenliğe tehdit oluşturmuş bir suçlu olarak davranılıyor ve bu sıfatla yargılıyorlardı.

Hatırlarsak ülkemizde kamuoyunda 17/25 Aralık süreci diye bilinen bir olay yaşanmıştı. Deste deste milyonlarca dolarların dolu olduğu para katırları yakalanmıştı. Ve bu olay bir darbe girişimi olarak kabul edilmişti.

Ve pek tabi ki çıkarlarına uymayan ülkelere getirdikleri ekonomik ambargolar. Bu işlemde para transferinin ellerinde olmasından kaynaklanıyordu. Parayı ancak bu sistemle transfer etmek mümkün olduğu için amborgolu ülkelerle kimse kara listeye girmemek için ticaret yapamıyordu.

Bundan beş sene önce kamuoyunda Halkbank genel müdürü Hakan Atilla ve işadamı Rıza Zarraf davaları vardı. Her iki kişide ABD’de tutuklanmış ve İran’a yaptırımları ihlal ile suçlanmıştı.

Sonrasında Hakan Atilla ve Rıza Zarraf tutuklu yargılanmış ve mahkum olmuşlardı. Rıza Zarraf sanıkken tanık olmuş ve tahliye edilmişti. Hakan Atilla ise tutuklu bulunduğu süre göz önünde bulundurularak 1,5 sene tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılmıştı.

Hükümetler nezdinde gerilimlere sebep olmuştu. Tüm bu olayların sebebi elektronik fon transferinin ABD’nin elinde olmasından kaynaklanıyordu. Ve böylelikle her para hareketini izleyebiliyor ve takip edebiliyorlardı.

Ve uluslararası antlaşmalar ile kişi ve kurumlara yaptırım uygulayabiliyorlardı. İstedikleri kişi ve kurumların mevduatlarını dondurabiliyorlardı. Zaman zaman EFT’yi kendi internet altyapısı ile gerçekleştirmeyi uzak doğulular denedi.

Ancak finans çevreleri itibar etmediler. Ve böylelikle finansal sistem tek elden yönetiliyordu.

Ancak 2008’de Stoshi Nakamato Blok zincir tekniği ile parayı şifrelemeyi başardı. Ve böylelikle para izlenemez ve takip edilemez oldu. Nakamato finansal sistemi formatlamayı başarmıştı. Dünya genelinde ulusal para birimleri dolarize olmuştu.

Ambargo uygulanan ülkelere yaptırımın artık bir önemi yoktu. Çünkü para tespit edilemiyordu.

Bu parayı ilk başlarda dark web’te illegal örgütler kullanıyordu. Ancak geldiğimiz durumda trilyonlarca dolarlık işlem hacmiyle devletler nezdinde kabul edilmektedir. Bu para Dünyada en fazla İran’da ve Kuzey Kore’de kullanılmaktadır.

Bu gün kripto para bir ödeme aracı olarak ülkemizde ve çoğunluk Dünya devletlerinde kabul edilmiyor.

Çünkü vergilendirmek için önce tespit etmeleri gerekmektedir.

Takibi mümkün olmayan bu paranın nasıl muhasebeleştirileceğine dair genel kurallarda bulunmamaktadır. Aslında Dünya hala kapısına dayanmış kripto para krizini anlayabilmiş değil.