MIGRENLE BAS ETMEK ZOR DEGIL

 Migren,  genellikle tek tarafli, yogun ve zonklayici tarzda bir basagrisidir.  Migren ile normal basagrisini ayirt etmek pek kolay degildir.   Çünkü, her ikisinin de ortak belirtileri vardir.  Ancak, migren tipi basagrisina çogu kez görme bozukluklari (parlak isiga duyarlilik, zig zag sekiller, bulanik görme vb), mide bulantisi, kokuya ve sese  karsi duyarlilik gibi bazi belirtiler de eslik eder.   Migren aurasi olarak adlandirilan bu belirtiler basagrisinin migren oldugunu düsündürmelidir.   Agir migren hastalarinda, boyun ve sirt bölgesinde sertlesme, el ve ayaklarda karincalanma, dikkat bozuklugu, nadiren suur kaybi da görülebilir. Kural olarak eger basagrisi ve buna bagli belirtiler sizi günlük yasaminizdan alikoyuyorsa migreniniz oldugunu düsünmelisiniz. Migren ataklari herhangi bir etkene bagli olarak tetiklenebilir ve 4-72 saat kadar sürebilir.    Migren, tamamen iyilestirilmesi mümkün olmasa da astim, yüksek tansiyon gibi tedavi edilebilen kronik bir hastaliktir ve hayati bir tehlikesi yoktur.   Migren tedavisinde, ataklari baslatan nedenleri anlamak ve ataklarin  baslamasini önlemek tedavisinden daha kolay bir yoldur.  Günümüzde henüz migren için özel olan bir tani testi  gelistirilememistir; agrinin özelliklerine ve hastanin anlattiklarina dayanarak tani konulmaktadir.  Diger taraftan, basagrisinin sikligi, siddeti, kullanilan ilaçlar ve tetikleyici faktörleri içeren bir listenin tutulmasi  hekimin migren tanisini koymasina  yardimci olur.
Migreni tetikleyen etmenler nelerdir?
 -Yeterli su tüketilmemesi (günde 1,5-2 litre  su içme aliskanligi  olmayanlarin daha sik basagrisi yasadiklari bildirilmistir).
-Diyare kusma gibi su kaybina neden olan hastaliklar (mineral ve su kaybi basagrisini tetikler).
-Kafein tüketimi (az miktarda kafein basagrisini geçirirken fazla kafein tüketimi migreni tetikleyebilir).
-Kadinlarda âdet dönemi ve menopoz dönemlerindeki östrojen dalgalanmalari (östrojen hormonunun migrenle iliskisi tam olarak aydinlatilamamis olmakla birlikte özellikle âdet dönemlerinde migren ataklarinin arttigi bilinmektedir).
-Gidalar (çikolata, turunçgiller, bazi peynir çesitleri, alkollü içecekler, kafein vb)
-Gida katki maddeleri (nitrit/nitratlar, sodyum glutamat, aspartat)
-Hastaliklar (yüksek tansiyon gibi kan basincinin arttigi durumlar)
-Ilaçlar (dogum kontrol ilaçlari)
-Duygusal durumlar (stres, endise, depresyon, asiri heyecan  vb)
-Uyku sorunlari-Asiri egzersiz-Sigara-Açlik-Gürültü-Iklim degisiklikleri
Migren tedavi yöntemleri nelerdir?      
1-Ilaçsiz tedavi
Akupunktur ve fizik tedavi uygulamalari  en iyi bilinen ve en sik uygulanan yöntemlerdir.
Masaj ve hafif egzersizin de tedaviye azimsanmayacak katkisi olmaktadir.
2- Ilaçla tedavi
- Klasik migren ilaçlari esas olarak, aspirin, naproksen, ibuprofen gibi nonsteroidal agri kesici-antienflamatuvar  olarak bilinen ilaçlardir. Genellikle migren atagi baslamadan önce alindiklarinda daha etkilidirler. Ancak, bugrup ilaçlarla tedavinin  mide üzerinde istenmeyen yan etkileri vardir ve pihtilasma mekanizmalarini bozarlar. Dolayisiyla,  mide ve bagirsak ülseri olan hastalar ile kanama egilimi olan kisilerde kullanilmamalidirlar.
- Parasetamol+kafein+ergot alkaloitleri  karisimini içeren ilaçlar migren basladiktan sonra bile güçlü agri kesici etkileri vardir. Yalnizca agriyi kesmekle kalmaz, migrene bagli bazi belirtileri de giderirler. Yüksek tansiyonu ve kalp hastaligi olanlara önerilmez.
-   Triptan  içerenler (Sumatriptan vb) güçlü agri kesici etkileri ve sinir sistemi üzerinde rahatlatici etkileri vardir.  Ancak, bu ilaçlarin tam migren agrisinin baslangiç asamasinda alinmasi yararli olacaktir. Ilacin alinma zamanlamasinin dogru yapilmasi  ve yeterli dozda kullanilmalari son derece önemlidir. Migren agrisinin yaklastigini haber veren isaretler farkedildiginde,  triptan içeren ilaçlarin günde iki kez bir hafta süreyle alinmasi atagi atlatmak için yeterli olacaktir. Yüksek tansiyonu ve kalp hastaligi olanlara önerilmez.
-        Çogunlukla yüksek tansiyon ve kalpte ritim bozukluklarinin tedavisinde kullanilan Beta
blokörler, kalsiyum kanal blokörleri ile antiepileptiklerin bir kismi (topamax vb)  ile migren tedavisinde basarili sonuçlar alinmaktadir. Ancak, yan etkileri nedeniyle dikkatli kullanilmalidirlar.
-     Son yillarda, orta derecedeki Alzheimer hastaliginin tedavisinde kullanilan kolinesteraz inhibitörü olan donepezil  denen ilaç etken maddesinin beyinde ögrenme ve bellekle ilgili önemli bir kimyasal madde olan asetil kolin düzeyini artirarak ögrenme ve hafizayi güçlendirirken migren agrisinin önlenmesinde  de faydali oldugu gösterilmistir.
-        Günümüzde daha çok kozmetik amaçla kirisiklari giderici olarak kullanilan Botoks,sinir uçlarindaki  asetil kolin miktarini artirarak migren agrisini önledigi bildirilmistir. Etkisi 3-4 ay kadar sürer, ancak, pahali bir uygulamadi. -         Riboflavin (B 2 vitamini, 400 mg/gün), bazi kisilerde sik idrara çikma ya da koyu renkli idrara neden olabilir.
-        Magnezyum 500 mg/gün,  özellikle âdet dönemi migreninde etkilidir. Üç ay süreyle kullanilmasi önerilir.  Ancak, çok fazla magnezyum alimi ishale neden olabilir.
-         Günde 150-300 mg Koenzim Q10 alinmasi migren sikligini  azaltmada etkilidir. Kan pihtilasma sorunu olanlar dikkatli kullanmalidir.
3-Alternatif tedavi yöntemleri
Özellikle gebelik ve emzirme dönemlerinde, daha güvenli olmalari nedeniyle alternatif tedavi yöntemleri daha çok tercih edilmektedirler
- Aromaterapi
Tibbi nane yagi (mentha piperita, peppermint); Nane yagi tasiyan kremlerin haricen agriyan yere sürülmesi artrit gibi kas ve kemik rahatsizliklarinda agrinin hafifletilmesi için yararli olmasinin yanisira migren agrisini ve migrene bagli sikayetlerin giderilmesinde de yararlidir.  Nane yaginin koklanmasi ise migren tipi agrilarin ve tansiyona bagli bas agrilarinin hafifletilmesinde etkilidir.  Bu tip agrilarda, koklamanin yani sira alin ve sakaklarin bu yag ile ovulmasi daha iyi bir etki saglar. Migren aurasi hissedildiginde nane yagi buruna yaklastirilarak burun deliginin biri elle kapatilip diger burun deliginden bir kaç defa derin derin solunur. Ayni islem diger
burun deligine uygulanir.
Balik yagi; sakaklara uygulanarak masaj yapilmasinin faydali olabilecegi bildirilmistir.
- Fitoterapi
BUTTERBUR (PETASITES HYBRIDUS) BITKISI; Yaprak, kök ve çiçek sogani ilaç olarak kullanilir. Migren tipi basagrilarinin önlenmesinde etkili oldugu bilimsel olarak ortaya konmustur. Gida takviyesi olarak günde 75mg butterbur kapsüllerinin kullanimi sonucunda migren ataklarinin görülme sikliginin %50'den fazla azaldigi gösterilmistir. Gebe ve emziren anneler, alerjik bünyeye sahip olanlar ve karaciger rahatsizligi olanlar kullanmamalidirlar. Birlikte kullanilan baska ilaçlar varsa ilaç etkilesimleri açisindan eczaciya danisilmalidir.
GÜMÜS DÜGME OTU (ATES OTU, TANACETUM PARTHENIUM, CHRYSANTHEMUM PARTHENIUM FEVERFEW); Migren hastalarinda yapilan çalismada migren ataklarini ve migrene bagli sikayetleri azalttigi bilimsel olarak gösterilmistir. Kan sulandirici etkisi oldugundan aspirin benzeri agri kesicilerle birlikte dikkatli kullanilmalidir. Birlikte kullanilan baska ilaçlar varsa ilaç etkilesimleri açisindan eczaciya danisilmalidir.
BITKISEL ÇAYLAR; Migren tedavisinde etkili olup olmadiklari bilimsel olarak arastirilmamis olmakla birlikte halk arasinda basagrisina karsi  ogul otu (melissa officinalis), feslegen (reyhan, ocimum basilicum), biberiye (rosmarinus officinalis), defne (laurus nobilis), zencefil (zingiber officinale)  bitkilerinin ayri ayri ya da karisimlarinin çay seklinde içildigi bilinmektedir