Sarılık Nedir?
Sarılık, kandaki bilirubin seviyesinin artmasıyla ciltte ve göz aklarında sarı bir renk oluşmasıdır. Özellikle yenidoğanlarda, alyuvarların hızlı yıkımı ve karaciğerin bu pigmenti yeterince hızlı işleyememesi nedeniyle görülür. Bebeklerde sarılık riskini artıran faktörler şunlardır:
- Prematüre doğum.
- Annenin genç yaşta olması.
- Etnik köken (Doğu Asya veya Afrika kökenli olmak).
- Ailede sarılık öyküsü.
Sarılık Belirtileri Nelerdir?
Sarılığın türüne göre belirtiler farklılık gösterir. Patolojik sarılık belirtileri şunlardır:
Doğumdan hemen sonra başlaması.
- Derinin yeşilimsi bir renk alması.
- Çay rengi idrar, soluk renkli dışkı.
- Meme emmede zorluk, kilo kaybı.
- Kusma ve hızlı nefes alma.
- Fizyolojik sarılık genellikle hafif seyirlidir ve 2-3 gün sonra başlar. Bebekte göz aklarının sararması ve ciltte sarı rengin göze çarpması en yaygın belirtilerdendir.
Fizyolojik ve Patolojik Sarılık Arasındaki Farklar
Fizyolojik sarılık genellikle kendiliğinden geçerken, patolojik sarılık tedavi gerektirir ve hızla ilerler. Patolojik sarılık tedavi edilmezse, beyindeki bilirubin birikimi ciddi nörolojik hasara yol açabilir.
Sarılık Tedavisi
Sarılık tedavisinde en yaygın yöntem fototerapidir (ışık tedavisi). Bilirubin seviyesinin düşürülmesi için kullanılan bu yöntem, genellikle 24 saat içinde etkili olur. İleri durumlarda kan değişimi yapılabilir. Kan uyuşmazlığı kaynaklı sarılıklarda ilaç tedavisi veya immunglobülin serumu uygulanabilir.
Anne Sütü ve Sarılık
Anne sütüyle beslenen bebeklerde sarılık riski daha yüksektir. Ancak bu, anne sütünün kesilmesi gerektiği anlamına gelmez. Erken emzirme, sarılığın şiddetini azaltabilir. Anne sütüne devam edilmesi önerilir.
Sarılık Kendiliğinden Geçer mi?
Fizyolojik sarılık genellikle tedavi gerektirmez ve zamanla kendiliğinden geçer. Ancak bilirubin seviyeleri belirli bir sınırı aşarsa, tedavi kaçınılmazdır.
Sarılık tanısı ve tedavisi için doktor kontrolü şarttır. Özellikle ilk günlerde başlayan belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.